جنبه های اخلاقی، حقوقی و فقهی شبیه سازی انسان

مسأله شبیه سازی انسان و «کلونینگ» در قرن اخیر به یک بحث جهانی و همگانی تبدیل شده است. «کلونینگ» در علم زیست شناسی عبارت است از «تکثیر موجود زنده بدون آمیزش جنسی» و فعلاً به عمل کاشت جنینی در رحم اطلاق می شود که ابتداً در آزمایشگاه تولید شده باشد. به عبارتی کلونینگ تهیه یک کپی از انسان یا حیوان است که با جایگزین کردن هسته سلول های فرد مرجع و تکثیر آن سبب تولید یک فرد که دقیقاً کپی فرد اول است می گردد. فرآیند آن به این ترتیب است که محققان ابتداً هسته های یک تخمک را با dna سلول های دیگر جایگزین نموده، سپس تخمک بازسازی شده را در آزمایشگاه مورد مراقبت قرار می دهند تا تقسیم شده، به جنین تبدیل شود. چنانچه جنین مزبور در رحم کاشته شود و از آن انسانی به وجود آید، شبیه سازی مولد انسان صورت گرفته است. از دیدگاه فقهای اسلامی شبیه سازی انسان حرام است و دلایل متعددی را علیه آن اقامه کرده اند. از این دیدگاه آن ها شبیه سازی انسان را به دلایل فقهی، اخلاقی، اجتماعی، روانشناختی و دلایل دیگر علمی حرام اعلام کرده اند. آن ها شبیه سازی انسان را به عنوان ابزاری برای تضعیف اعتقادات مذهبی، دخالت در آفرینش خداوند، هتک حرمت انسان، آشفتگی زندگی خانوادگی و گسست در نسب انسانی قلمداد کرده اند. بنابراین مسیحیت کاتولیک و مسلمانان شبیه سازی را به مثابه تولد انسان نامشروع می دانند. اگرچه هنوز جزئیات این مسأله برای جهانیان و آینده آن روشن نیست، در عین حال، افراد و گروه های بسیاری در سراسر دنیا با مطالعات پیگیر تبیین این پدیده نوین را از ابعاد گوناگون دنبال می کنند و در داخل کشور نیز این مسأله از نظر فقهی با عکس العمل های متفاوت رو به رو شده است. آنچه پیش رو دارید، نگاهی به وضعیت شبیه سازی، پیامدهای مثبت و منفی آن و عکس العمل هایی که در جهان مسیحیت و غرب و جهان اسلام نسبت به آن نشان داده شده است می باشد و با بیان رویکرد قانونگذار ایران مقاله را با ارائه پیشنهاداتی به پایان می بریم.